امروزه ورزش و نانو فناوری تا حد زیادی به هم نزدیک شدهاند. بگذارید مصداق آنها را برایتان مثال بزنیم. تاکنون یک راکت چوبی قدیمی و یا یک توپ چرم قدیمی را در دست گرفتهاید؟! سنگینی و زمختی موادشان کامل حس میشود. جالب اینکه چطور ورزشکاران با استفاده از آنها دچار آسیب دیدگی هم نمیشدند؟!(شاید هم میشدند!)
امروزه تکنولوژیهای بکار رفته در تجهیزات ورزشی، بطور چشمگیری تغییر پیدا کردهاند. چوبهای گلف و دوچرخههای مسابقه سبکتر شدهاند. توپهای تنیس و فوتبال دوام بالاتری یافتهاند. و شناگران و اسکیت بازان به لطف مواد جدید لباسهایشان، سریعتر حرکت مینمایند.
فناوری نانو شاخهای از علم بوده که با ضخامتهایی بسیار کوچکتر از عرض موی انسان سروکار دارد. اما میتوان این دنیای بسیار کوچک را در دنیای عظیم ورزش اعمال کرد. آیا ورزش و نانو تکنولوژی واقعاً میتوانند برای برد و باخت ورزشکاران اثرگذار باشند؟!
ورزش و نانو ذرات و ورودشان به لوازم ورزشی
قطعاً تغییرات کوچک میتوانند تفاوت زیادی در عرصه ورزش بوجود آورند. اکنون بسیاری از تجهیزات ورزش و نانو فناوری درهم ادغام شدهاند. از چوب بیس بال گرفته تا چوب هاکی و از قایقهای مسابقهای تا تیر و کمان.
نانومواد کاربردی شامل نانولولههای کربنی(CNT)، نانو ذرات سیلیس (SNP)، نانورُس و فولرینها هستند. هر کدام از این مواد میتواند یک مزیت اضافی مانند استحکام یا سختی بالا، دوام، کاهش وزن یا اصطکاک یا مقاومت در برابر سایش ارایه نمایند.
در حال حاضر نانو لولههای کربنی درصد پرکاربردترین ریزذرات نانو در ورزش و نانو فناوری تجهیزات ورزشی را از آن خود نمودهاند. در واقع 14درصد مصرف نانو لولهها در این بخش میباشد. این ریز ذرات استحکام و سختی بسیار بالایی نشان دادهاند.
100 برابر مستحکمتر از استیل بوده اما در عین حال 6 برابر سبکتر هستند. سختیشان به اندازه الماس بوده و همین خصوصیات آنها را ایدهآلِ تجهیزاتی مثل دوچرخهها و چوب گلف مینماید.
همچنین با کاربرد فولرینها و تغییر مرکز ثقل چوبهای گلف، میتوان آنها را سبک سازی نمود. در نتیجه قدرت و دقت گلف باز نیز افزایش پیدا میکند.
سهم ورزش و نانو فناوری
لایه های اکسید گرافن در ورزشهای آبی مانند قایقرانی و مسابقات آن کاربرد فراوان دارند. با ورود فناوری نانو در این تجهیزات، قایقرانان میتوانند سرعت خود را افزایش داده و در عین حال استحکام آنها نیز افزایش مییابد. کما اینکه وزن قایقها نیز بطور قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
فناوری نانو و ورزش فوتبال
توپ فوتبال
ورزش و نانو فناوری در فوتبال نیز تأثیر گذار میباشد. آسترهای نانورس در توپهای فوتبال و تنیس وجود دارند که به عنوان مانع عمل کرده و فشار داخل توپ را حفظ میکنند. درنتیجه در بازه زمانی طولانی میتوان از این توپها بهرهبرداری نمود.
ساق بند
ساق بندها نیز اخیراً از پلاستیکهای فناوری نانو ساخته میشوند. این تجهیز در عین سبک بودن، استقامت بیشتری داشته که در عین ضخامت کمتر، میتوانند مقاومت بیشتری دربرابر ضربات به پای بازیکنان ایجاد نمایند.
لباس ورزشی
لباس های ورزشی نیز، به ویژه در فوتبال، از فناوری نانو بهرهمند شدهاند. به عنوان مثال جورابهای بدبو، یک محل مناسب برای رشد و تکثیر باکتری و قارچها هستند. از طرفی نانو نقره خواص ضد باکتری و ضد قارچی طبیعی دارد. بنابراین لباس با الیاف پوشانده شده با نانوذرات نقره تولید میگردد.
در واقع شبکههای درهم تنیده نانوذرات با پنبه، نایلون یا الیاف پلاستیکی برای تولید انواع لباس و سایر تجهیزات ورزشی بکار میروند. این ذرات در حجم کم، دربردارنده سطوح زیادی میباشند. به این معنی که تعاملات بیشتری با قارچ ها و باکتری ها ایجاد میکنند و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری مینمایند.
و البته بوی نامطبوع جوراب های ورزشی بالاخره از بین میرود! با افزودن عناصر دیگری مانند تیتانیوم میتوان مواد دافع روغن، ضد آب، ضد بو و ضد لک را نیز یاد کرد که به لباس و تجهیزات ورزشی راه مییابند.
ورزش و نانو فناوری و ورزشکاران بزرگ
ورزش تنیس
در اوایل دهه 2000 میلادی، اسطوره تنیس جهان، راجر فدرر شروع به استفاده از راکتهای تولید شده با فناوری نانو کرد و بر طبق گزارشات، تنها با یک راکت توانست برنده مسابقات ویمبلدون گردد.
بسیاری از راکتهای تنیس که به کمک نانو لولههای کربنی، ایجاد شدهاند، به کمک اسنیپها(SNPs) میتوانند تقویت گردند. به این شکل راکتهای قویتر و محکمتری داشته که 22 درصد از ضربات راکتهای معمولی قویتر هم میشوند.
ورزش اسکی
این اسنیپها در اسکی هم کاربرد دارند که باعث میشود تیغه های اسکی، انعطاف پذیری بیشتری داشته و در نتیجه اسکی باز، سواری نرم و بهتری داشته باشد.
اتوموبیل رانی
در مسابقات فرمول یک که پیروزی در آن به عواملی مثل وزن اتوموبیل، لاستیکهای استفاده شده و شرایط آب و هوایی بستگی دارد، ورزش و نانو کامپوزیتها نقش بسزایی ایفا میکنند.
این مواد وارد ساخت بدنه شده و باعث سبکتر شدن آنها میشوند. همچنین این ذرات هوشمندانه فاصله نانویی بین مولکولهای رنگ و بدنه را از بین برده که باعث میشود سرعت تا 23 کیلومتر برساعت، سریعتر گردد.
ولی این تمام مزایای ورزش و نانو تکنولوژی در فرمول وان نیست. می توانیم نانو الیافها را در ترمزها و نانوذرات را در روغن موتورها هم ببینیم که باعث کاهش گرما و سایش میگردد.
تغییرات کوچک تضمین کننده نتایج بزرگ برای ورزش
امروزه استفاده از ورزش و نانو فناوری به این معنی بوده که تغییرات جزئی تفاوتهای زیادی خصوصاً از لحاظ رقابتی ایجاد مینمایند. تجهیزات پیشرفته نانو به ورزشکاران کمک میکنند تا عملکرد بهتری داشته و از نظر مقاومت، استحکام و دوام در مقایسه با تجهیزات ورزشی “معمولی” برتری دارند. این مساله از این نظر حایز اهمیت است که رقبا را به سمت برد و باخت نزدیکتر میکند.
بااین حال در ورزش و نانو، تجهیزات پیشرفته بخاطر قیمتشان در دسترس همه ورزشکاران نمی تواند قرار بگیرد. کار با فناوری نانو پر هزینه و پیچیده است، بدین معنی که تجهیزات نانو بوفور در بازار وجود ندارد. آنچه هم فعلاً در دسترس قرار دارد، گران است.
همانطور که ورزشهای بزرگ همچنان به پیشرفت چشم دوختهاند، امید است هزینه چنین فناوری و تجهیزات کاهش یافته تا در دسترس همه قرار گیرد.
+اینستاگرام مارو فراموش نکنید+