نانو تکنولوژی در پزشکی، یا به عبارتی نانو پزشکی، امروزه به مسیری هیجان انگیز برای حوزه داروسازی تبدیل شده است.
این حوزه تحقیقاتی از زمان معرفی آن در سال 1959 توسط فیزیکدان آمریکایی و برنده جایزه نوبل، ریچارد فاینمن، مورد توجه قرار گرفته است. گسترش تحقیقات در نانو فناوری و نانو پزشکی تقریباً بیحد و حصر است و اکتشافات مداوم برای کاربردهای نوآورانه، توسط محققان انجام میگردد که شامل تولید دارو نیز میشود.
تولید یک دارو
تولید دارو به فرآیند طراحی داروهای جدید اشاره دارد. یک فرآیند نسبتا طولانی که تقریباً 12 سال یا بیشتر طول میکشد تا تکمیل گردد. از مرحله شناسایی یک هدف، مانند گیرنده، ژن یا پروتئین، تا مرحله ای که دارو تأیید شده و آماده بازاریابی است.
در حالی که این رشته در حوزه پزشکی و سلامت انسان کمک های قابل توجهی به جامعه نموده، با موانع زیادی نیز مواجه است.
چالشهای کشف و تولید دارو
توسعه یک دارو فرآیندی پیچیده است که مراحل اولیه آن شامل غربالگری برای ترکیبات فعال است و لازم است تأثیر درمانی بر هدف انتخاب شده نیز داشته باشد.
سازمان غذا و دارو (FDA) پنج مرحله از فرآیند تولید دارو را مشخص نموده که شامل موارد ذیل میباشد:
(1) کشف و توسعه
(2) تحقیقات پیش بالینی
(3) تحقیقات بالینی
(4) بررسی دارو
(5) نظارت بر ایمنی دارو پس از فروش
کشف و تولید داروها به بینشی جدید در یک حوزه سلامتی یا اطلاعات مربوط به فرآیند یک بیماری بستگی دارد. این موضوعات میتواند شامل تعداد زیادی آزمایش بر روی ترکیبات مولکولی برای یافتن اثر مفید بر بیماریها، بهبود درمانهای موجود که دارای اثرات نامطلوب هستند، و همچنین فناوری جدیدی باشد که ممکن است روشهای جدید و نوآورانهای را برای هدف قرار دادن مناطق خاص مورد نگرانی در بدن، ارائه دهد.
آنچه مسلم است حجم زیادی از کاندیدای داروها در مراحل اولیه ثبت میشوند که به تدریج به تعداد کمی کاهش مییابند و واقعاً پتانسیل لازم برای رسیدن به تایید FDA برای یک بیماری خاص را دارند.
چالش دیگر در این زمینه هزینه است. با توسعه یک «موجود مولکولی جدید»، مانند یک ترکیب کوچک، یا یک «موجود بیولوژیکی جدید»، به آنتیبادیها یا درمانهای ژنی اشاره میشود که هزینه بالایی دارند.
هزینه ساخت این نوع داروها تا مرحله ورود به بازار حدود 2.6 میلیارد دلار پیشبینی میشود. همانطور که انتظار میرود، این موضوع مانع بزرگی برای بسیاری از شرکتهای دارویی است که حتی ممکن است حجم زیادی از هزینه های مرتبط مورد نیاز برای تولید یک درمان دارویی جدید را در طول هر مرحله از توسعه، دست کم گرفته باشند.
افزایش بهینه سازی فرمولاسیون دارویی با ظرفیت بار بالا نیز چالشی برای محققین است تا اطمینان حاصل کنند که حجم قابل توجهی از دارو با هر دوزی در دسترس و به خوبی توزیع میشود. این مساله به مانع بهینه سازی مناسب سیستم دارورسانی برای هر فرمول خاصی هم مربوط میشود.
نانو پزشکی و کمک به تولید دارو
قاعدتاً این چالشها برای محققان دردسرساز میباشد، اما با پیشرفت فناوری نانو پزشکی، احتمالاً راه حلهای امیدوارکنندهای برای صنعت داروسازی ایجاد میگردد. تقویت فرایند کشف دارو با فناوری نانو پزشکی که از ذرات و مواد در مقیاس 1 تا 100 نانومتر استفاده میکند، میتواند نقش مهمی در داروسازی داشته باشد.
این ذرات کوچکتر از مولکولهای دارویی معمولی هستند و امکان ورود از طریق مسیرهایی که موانع بیولوژیکی برای داروهای معمولی به حساب میآیند، فراهم میکنند. چنین اندازههایی بسیار مهم هستند زیرا عبور از موانع بیولوژیکی مانند سد خونی مغزی، که مانع از عبور بسیاری از داروهای معمولی به مغز میشود، میتواند درمان مجموعهای از بیماریها و اختلالات مرتبط با مغز را امکان پذیر نماید.
نمونهای از این موضوع شامل سرطان مغز، مانند گلیوبلاستوما مولتی فرم، یک تومور مغزی شایع است که با پیش آگاهی ضعیف همراه است. این سرطانِ مغز را میتوان غیرقابل درمان توصیف کرد و میانگین بقای آن 15 ماه است و تنها 5.5 درصد از بیماران پنج سال پس از تشخیص زنده میمانند.
افزایش توانایی هدف قرار دادن بیماریهای مرتبط با مغز مانند گلیوبلاستوما از طریق گنجاندن فناوری نانو پزشکی در فرمولاسیون دارو، میتواند تعداد داروهای تایید شده برای درمان بیماریهای صعب العلاج را افزایش دهد. کشف دارو از طریق این رویکرد نوآورانه را میتوان تقویت کرد زیرا ممکن است هدف گیری دقیق گیرندهها، پروتئینها و سایر مولکولهای بیولوژیکی را ممکن کند و کارایی توسعه و تحویل دارو را افزایش دهد.
همچنین میتوان این امر را به دلیل حلالیت و عملکرد سطحی بالاتر نانو ذرات افزایش داد که به لیگاندها اجازه میدهد روی آنها قرار بگیرند تا سطوح بالاتری از هدفگیری را ممکن کنند.
چشم انداز آینده نانو پزشکی و تولید دارو
از دهه 1970، تقریباً بیش از 60 کاربرد دارویی وجود داشته که شامل نانو مواد تأیید شده بوده و در طول سالها همچنان مورد توجه قرار گرفته است.
فرمولهای دارویی مبتنی بر نانو مواد ممکن است شامل مسیرهای بیولوژیکی متفاوتی نسبت به یک داروی معمولی با مولکولهای کوچک باشد و متعاقباً، این ممکن است بر ایمنی و کیفیت و حتی کارایی دارو تأثیر بگذارد. این چالش مستلزم تحقیقات بیشتر در مورد پیچیدگیهای نانو فرمولاسیونها و چگونگی تأثیر آن بر روی بیمار در داخل بدن باشد.
این چالشها منجر به استفاده از کارگروه ارزیابی ریسک فناوری نانو پزشکی برای ارزیابی تأثیر بالقوه نانو تکنولوژی بر داروها در سال 2014، با تخصص مرکز ارزیابی و تحقیقات دارویی FDA (CDER) شد.
چنین توسعهای امکان گسترش استانداردهای دارویی را فراهم کرده است، به طوری که CDER در سال 2017 یک راهنما برای داروها و محصولات بیولوژیکی که شامل نانو مواد هستند، معرفی نموده است. راهنمایی برای این دسته نوآورانه میتواند امکان تولید حجم بیشتری از داروها را برای بیماریها و اختلالاتی که قبلاً درمانشان چالش برانگیز بوده، مانند سرطان مغز، فراهم نماید.
🌷 ایستاگرام محصولات مکس نیت را ملاحظه بفرمایید 🌷